Δευτέρα 4 Απριλίου 2011

Λαϊκή κιθάρα κατασκευής Άρι Απαρτιάν, 1969


Περί οργανοποιίας 



 Η πρώτη επαφή με μια ρεμπετοκιθάρα Απαρτιάν μου έκανε ζημιά: αναστατώθηκα με τον ήχο και θέλησα  οπωσδήποτε να αποκτήσω μία, κι ας μην ξέρω να παίζω (ρωτώντας κάποτε τη γνώμη του σπουδαίου οργανοποιού Παναγιώτη Καφετζόπουλου για τις Απαρτιάν, με αποστόμωσε, λέγοντας πως: „είναι  α π ό κ τ η μ α!“)!

Μετά από περίπου 1,5 χρόνο αναζήτησης, κατάφερα να βρω μια λαϊκή κιθάρα κατασκευής Άρι Απαρτιάν.

Πωλητής της ήταν ο συλλέκτης δίσκων γραμμοφώνου και οργάνων Σταύρος Κουρούσης, ο οποίος στην αγγελία πώλησης την περιέγραφε σε „άριστη κατάσταση“. Στην τηλεφωνική μας επικοινωνία μάλιστα, μου επεσήμανε ότι ήταν προσφάτως επισκευασμένη από τον κ. Τάσο Κατσίφη, συνεργάτη του γνωστού οργανοποιού κ. Κλεφτογιάννη.

Επειδή στάθηκε αδύνατον να δω και να δοκιμάσω προσωπικά το όργανο, το έκανε για λογαριασμό μου φίλος, πολύ καλός ρεμπετοκιθαρίστας, όπου και με τη βοήθειά του κλείσαμε την αγορά.

Με την πρώτη ευκαιρία, και με μεγάλη αγωνία και χαρά παρέλαβα το όργανο στην εξής «άριστη κατάσταση»:

 
·         καπάκι: ένα μικρό ράγισμα (περίπου 6cm) από χτύπημα, κάποιες γρατζουνιές και σημάδια από χτυπήματα, γενικά σε καλή κατάσταση.
 
·         φιγούρα (από πλαστικό): αντικαταστάθηκε από τον κ. Κατσίφη (celluloid κομμένο στο χνάρι της παλιάς φιγούρας), σωστή δουλειά.
 
·         κάτω καβαλάρης: αυθεντικός, πολύ καλή κατάσταση. Φαίνεται να είχε ξεκολλήσει και ξανακολληθεί παλιότερα, όντας καλά πακτωμένος μεν, αλλά το παλιό κόλλημα-επισκευή επιεικώς απαράδεκτο.
 
·         πλάτη (από κόντρα πλακέ, χαρακτηριστικό των Απαρτιάν!): δύο παλιά, αριστοτεχνικά επισκευασμένα ραγίσματα (περίπου 2cm έκαστο, μετά βίας διακρίνονται) κοντά στην ένωση με τα πλαϊνά, κατά τ’ άλλα σε πολύ καλή κατάσταση.
 
·         πλαϊνά: άριστη κατάσταση.

·         ταστιέρα: πεντακάθαρη, τάστα σε άριστη κατάσταση.

·         πάνω καβαλάρης: αυθεντικός, άριστη κατάσταση.
 
·         καράολο: πολύ καλή κατάσταση.

·         κλειδιά: τα παλιά (χαλασμένα) αυθεντικά κλειδιά αντικαταστάθηκαν από τον κ. Κατσίφη με εξίσου παλιά κλειδιά της δεκαετίας του ’70, με το αιτιολογικό „της παλαιότητας των κλειδιών για λόγους αυθεντικότητας και λόγω του γεγονότος ότι τα σημερινά μοντέρνα κλειδιά λόγω διαστάσεων δεν θα ταιριάζουν“.

Φαντάζει σωστό το σκεπτικό, με τη διαφορά όμως ότι στην πράξη τα «νέα» κλειδιά ήταν σχεδόν άχρηστα!

·         και τέλος: το μπράτσο στην ένωση του τάκου με το σκάφος φανερά ξεκολλημένο.


Σχετικά με το τελευταίο: σε (έμμεση είναι η αλήθεια) επικοινωνία, τόσο ο πωλητής, όσο και ο επισκευαστής, υποστήριξαν:

1)       ο μεν ότι „δε θυμάται να υπήρχε τέτοιο πρόβλημα“,

2)       ο δε ότι „αν συνέβει κάτι τέτοιο, είναι λόγω ξηρασίας της ατμόσφαιρας ή χτυπήματος“!

Δεν είμαι οργανοποιός, ούτε βέβαια διεκδικώ το ρόλο χειροτέχνη. Έχοντας πάντως θητεία στη βαρέα βιομηχανία (και φυσικά όχι στον ελλαδικό χώρο), πιστεύω πως έχω καλή αντίληψη του τί ακριβώς είναι και εξυπηρετεί μια ένωση δύο ξένων σωμάτων. Και στην προκειμένη μπορώ να πω με βεβαιότητα, πως μήτε από ξηρασία συνέβει η αποκόλληση, μήτε από χτύπημα!

Όχι ότι τέτοιες ζημιές δε συμβαίνουν και είναι φυσικά επισκευάσιμες, απλά: σιχαίνομαι το θέατρο και τις -κατά τον Καβάφη- „πολλές κινήσεις και ομιλίες“…

Κι επειδή στο ιστορικό αυτό όργανο, αλλά πολύ περσότερο στην καλή μου διάθεση δεν πρέπουν ούτε αξίζουν βαρυθυμίες λόγω φτηνής συμπεριφοράς εμπορίσκων, δεν έμεινε και άλλη επιλογή: απ’ τ’ αυτί και στο μάστορα!

Την αποκατάσταση ανέλαβε ο κατασκευαστής κιθάρας  Thorsten Lietz, ο οποίος:

α) αφού εξέτασε την κιθάρα, απαρίθμησε τις επισκευές περιορισμένος στα απολύτως απαραίτητα, ώστε να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του οργάνου,

β) ανέλυσε λεπτομερώς το κοστολόγιο, υπογραμμίζοντας ο ίδιος πως „είναι τεχνίτης, πράγμα που σημαίνει ότι η δουλειά που ενδεχομένως θα προκύψει μπορεί να διαφοροποιηθεί κατά +20% της συμφωνηθείσας τιμής, αλλά σε αυτή την περίπτωση θα φροντίσει να μ’ ενημέρωσει πρωτού προχωρήσει“.

Συμφωνήσαμε σε:

·         επανατοποθέτηση μπράτσου (διαδικασία γνωστή ως neck reset) με όλα τα παρελκόμενα (τρίψιμο κ.λ.),

·         εσωτερική ενίσχυση του ραγίσματος του καπακιού (το ράγισμα ήταν ισχνό, έτσι το άνοιγμα του καπακιού ευτυχώς όχι απαραίτητο),

·         αλλαγή κλειδιών με γιαπωνέζικα Gotoh, εξαίρετα στη χρήση όσο και στην όψη (και το κυριότερο: μια χαρά ταίριαξαν οι διαστάσεις, μονάχα οι τρύπες ανοίχτηκαν με το δράπανο ελαφρώς μεγαλύτερες, κύριε Κατσίφη!).

Όπως έγραψα, ο κάτω καβαλάρης στην τωρινή κατάσταση είναι καλά πακτωμένος και μια επανατοποθέτηση θα ήταν ίσως επιζήμια για το καπάκι, έτσι και δε κρίθηκε στην παρούσα φάση απαραίτητη.

Με νέο λουστράρισμα (και συνεπώς στοκάρισμα και τρίψιμο) δεν θέλησα επίσης να μπλέξω...η κιθάρα δε κρύβει τα χρόνια της και είναι ιδιαίτερα ελκυστική!

Ο μάστορας εκπλήρωσε τη συμφωνία μας με μεράκι, γνώση και συνείδηση, δίνοντας επιπλέον και εγγύηση 6 μηνών για οτιδήποτε προκύψει (Danke für alles, lieber Thorsten!). Η τελική τιμή δε (λαμβάνοντας υπόψην ότι τα κλειδιά της επιλογής μου ήταν σχετικά ακριβά) δεν ήταν καθόλου υψηλή.




1. Και το όνομα αυτής: "Κωστής" (φόρος τιμής στον Μπέζο)! Έτοιμη για νέες συγκινήσεις!


 
2. Η πυρογραφία, ίδια με αυτή του μεγάλου αδελφού Γρηγόρη, αλλά με Α. αντί για Γ. Εγγυημένος ήχος!


 
3. Λεπτομέρεια από το καπάκι.



4. Λεπτομέρεια από το τελείωμα της ταστιέρας. Φοράμε 11άρες Pyramid silver.


 
5. Το κλασσικό καράολο των αδελφών Απαρτιάν.



6. Τα νέα κλειδιά (μαύρες βίδες, εβένινα αυτάκια!).


Όσο για τον ήχο...βγαλμένος θαρρείς από τις ηχογραφήσεις του Περιστέρη, ισορροπημένος, ζεστός και ξύλινος, καντίνια που μαχαιρώνουν όλο γλύκα, σκαφτή μπασαδούρα!

Όντας ατάλαντος τριχορδάς, ομολογώ πως πάντα ζήλευα τους ρεμπετοκιθαρίστες! Τουλάχιστον τώρα δεν υστερώ σε τίποτα σε ό,τι αφορά το όργανο! Όσο για ηχητικά δείγματα...οψόμεθα (ας μάθω πρώτα να παίζω αξιοπρεπώς μπουζούκι!).


Υπόμνημα:

Χρήσιμες πληροφορίες (ίσως και οι μοναδικές που υπάρχουν) σχετικά με τους αδερφούς Απαρτιάν θα βρείτε εδώ.

Χαρακτηριστικό δείγμα παιξίματος μιας κιθάρας Γρ. Απαρτιάν μπορείτε να δείτε και ν’ ακούσετε εδώ.



Πίκινος