Σπάνια κείμενα για το ρεμπέτικο: ένα ενδιαφέρον ανθολόγιο

Κριτική βιβλίου

Ολοκλήρωσα σήμερα το βιβλίο:

„Σπάνια κείμενα για το ρεμπέτικο (1929 - 1959), επιμέλεια Κώστας Βλησίδης, εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου“.

Πρόκειται για ένα ανθολόγιο με ποικίλα κείμενα και έντυπο υλικό από τον τύπο της περιόδου 1929-1959. 


Από τον νευρικό παροξυσμό της «μουσικοκριτικού» και καθηγήτριας του Εθνικού Ωδείου Σοφίας Σπανούδη εναντίον του ρεμπέτικου (σε τέτοιο γραφικό βαθμό, που οι μάγκες της εποχής την έπαιρναν στο ψιλό!), μέχρι το άρθρο-ξεβράκωμα της ξεφτίλας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών του δαιμόνιου Φαίδρου Μπαρλά (νά που ανασύρεται από τη λήθη ο πανέξυπνος αυτός λογοτέχνης!), ο αναγνώστης λαμβάνει μια καλή εικόνα της γενικής κοινωνικής αποτίμησης του ρεμπέτικου τραγουδιού.

 Αναφορικά με το βιβλίο:

- επιμελημένη έκδοση, καλή ποιότητα χάρτου, καλοδεχούμενο το πολυτονικό σύστημα, που στους καιρούς μας τείνει να εξαλειφθεί. Τσουχτερή η τιμή των 21€, πόσο μάλλον αφού περί σταχυολογίου (και συνεπώς όχι καθαυτόν πνευματικό κόπο) πρόκειται.

- σύντομη και κατατοπιστική η εισαγωγή του επιμελητού. Ο ίδιος, επέλεξε ν’ αφήσει εκτός χαρακτηριστικά κείμενα, όπως „τα 3 άρθρα στο Ριζοσπάστη το 1947, τη διάλεξη Χατζιδάκι το 1949, το άρθρο της Σπανούδη για τον Τσιτσάνη το 1951“, κ.λ., „καθότι κριτήριο της ανθολόγησης υπήρξε η σπανιότητα των κειμένων“, όπως σημειώνει, απόφαση μάλλον επιπόλαια. Και να βρίσκονται εύκολα (πχ στο διαδίκτυο), θα ταίριαζε καλύτερα να είναι όμορφα συγκεντρωμένα και εκτυπωμένα στο σταχυολόγιο. Γιατί τόση φειδώ, για μόλις λίγες παραπάνω σελίδες;

- χρήσιμα επίσης τα σύντομα επεξηγηματικά σχόλια και πληροφορίες του επιμελητού στο κάτω περιθώριο των σελίδων. Να σημειωθεί ότι ο τελευταίος είναι καλός γνώστης μα ιδιότροπος χειριστής της ελληνικής. Το ύφος και οι -συμπυκνωμένες νοηματικά- προτάσεις του, φορές μπερδεύουν...περί λαϊκού τραγουδιού τα κείμενα, λίγη απλότητα δε θα έβλαπτε!

Ορισμένες παρατηρήσεις και σχόλια σχετικά με τα κείμενα:

- άξιον απορίας αν ο Νέστορας Μάτσας όντως συνέγραψε το άρθρο του (σελ. 176-178) σε ηλικία μόλις 17 ετών.

- αίσθηση προκαλεί η πολεμική της Δανάης Στρατηγοπούλου, καθώς η ίδια συνεργάστηκε στη δισκογραφία, τόσο με τον εκτελεστή Τάκη Νικολάου (Τέτο Δημητριάδη), όσο και σε τραγούδι του Τσιτσάνη („Αραμπέλλα“).

- Το μακροσκελές κείμενο (συρραφή αποσπασμάτων) του γνωστού μαρξιστή Γ. Σκουριώτη, επιβεβαιώνει περίτρανα για ακόμη μια φορά, ότι οι εκάστοτε παρατάξεις ανά τους τόπους και τους αιώνες (συ)στράτευσαν ή αποκήρυξαν την τέχνη κατά το δοκούν.

Οι δε „σύντροφοι“, υπήρξαν ανέκαθεν μαιτρ και μαΐστορες του είδους...σάμπως τα ίδια δεν έκαναν με τον Ντοστογιέφσκι;

- ο συγγραφέας του τελευταίου κειμένου, δεν είναι άλλος από τον λογοτέχνη Ρένο Αποστολίδη (βλέπε στο Υπόμνημα) υπό το ψευδώνυμο „Παύλος Δημητρίου“, γεγονός που αγνoεί ο επιμελητής (προκύπτει ξεκάθαρα από το σχετικό του σχόλιο στο περιθώριο της σελίδας).

Αξιέπαινη η προσπάθεια και ελπίζουμε σε τέτοιες μελλοντικές δουλειές, παρά τις λιγοστές αδυναμίες!

Υπόμνημα:

Εκτιμητής του ρεμπέτικου, ο Ρένος Αποστολίδης από πολύ νωρίς, δε παρέλειψε να αφιερώσει και το σχετικό παράρτημα στην τρίτομή του „Ανθολογία“ της ποίησης. Στο θέμα αυτό θα επανέλθω λεπτομερώς όταν περισυλλέξω κάποια υπολοίποντα (κυρίως διαφωτιστικά) στοιχεία.

Πίκινος